Ιαματικά Λουτρά μία εμπειρία από την αρχαία Ελλάδα

Α. Αρχαία Ελλάδα - από την Μυθολογία στην Ιατρική

Οι ιαματικές πηγές στην Ελλάδα ήταν γνωστές από τα προϊστορικά χρόνια και χρησιμοποιούνταν για θρησκευτικούς και θεραπευτικούς σκοπούς. .

Θεοί, όπως η Άρτεμις και ο Ήφαιστος, συνδέονται με τις ιαματικές πηγές, ενώ χάρη σε αυτές ήρωες, όπως ο Ηρακλής, ξεκουράζονται και αναλαμβάνουν τις δυνάμεις τους.

Πολλά αρχαία θεραπευτήρια (“Ασκληπιεία”) γειτνιάζουν με θερμές πηγές. Τα ιαματικά λουτρά χρησιμοποιούνται σε συνδυασμό με ειδική διατροφή, ασκήσεις και ψυχαγωγία.

Ο Ιπποκράτης, ο Γαληνός και άλλοι αρχαίοι Έλληνες γιατροί, μελέτησαν τις ιαματικές πηγές και περιέγραψαν την υδροθεραπεία με τον ίδιο τρόπο που εφαρμόζεται και σήμερα.

Οι αρχαίοι Έλληνες χρησιμοποιούσαν τα θερμά ή /και ψυχρά λουτρά για την διατήρηση της υγείας, την ευεξία και την φροντίδα του σώματος.

Β. Ρωμαϊκή Εποχή, Βυζάντιο και Τουρκοκρατία

Οι Ρωμαίοι εξελίσσουν και χρησιμοποιούν συστηματικά τις εγκαταστάσεις των ιαματικών λουτρών (“Θέρμες”) που ταυτόχρονα αποτελούν χώρο κοινωνικής συναναστροφής. Γύρω από τις ιαματικές πηγές δημιουργούνται οι πρώτες λουτροπόλεις. Θέρμες σώζονται μέχρι σήμερα σε πολλές περιοχές της Ελλάδας, όπως η Ολυμπία, η Αθήνα, η Θεσσαλονίκη, η Τραιανούπολη, κλπ.

Οι Βυζαντινοί χρησιμοποιούσαν συστηματικά τα θερμά λουτρά. Κτίσματα από αυτήν την περίοδο υπάρχουν σήμερα στον Λαγκαδά, στην Νιγρίτα, το Σιδηρόκαστρο, κλπ. Παράλληλα, συνδυάζοντας την δύναμη της φύσης και της πίστης, πολλά μοναστήρια έχουν στον χώρο τους ιαματικές πηγές (“αγιάσματα”) που θεωρούνται θαυματουργές.

Στην περίοδο της Τουρκοκρατίας, οι Οθωμανοί χρησιμοποιούν, μετασκευάζουν και χτίζουν νέα λουτρά (“χαμάμ”) σε αστικές κυρίως περιοχές, συνήθως χωρίς να σχετίζονται με ιαματικές πηγές. Άντρες και γυναίκες (σε ξεχωριστά λουτρά), πλούσιοι και φτωχοί, Χριστιανοί και Μουσουλμάνοι, επισκέπτονται τακτικά δημόσια ή ιδιωτικά λουτρά. Από την περίοδο αυτή, σώζονται αρκετά κτίσματα, όπως στην Θεσσαλονίκη (Μπέη Χαμάμ, Γενί Χαμάμ), την Αθήνα (Λουτρό των Αέρηδων), την Πάτρα, την Ρόδο, την Κρήτη (Ρέθυμνο, Χανιά), την Μυτιλήνη, την Χίο, κλπ.

Γ. Σύγχρονη Ελλάδα

Ο Καποδίστριας οργανώνει την ίδρυση του πρώτου υδροθεραπευτηρίου, στην Κύθνο (1830). Έλληνες και ξένοι γιατροί μελετούν συστηματικά τις ιδιότητες πολλών θερμών πηγών.

Οι περισσότερες λουτροπόλεις που λειτουργούν και σήμερα (Λουτράκι, Αιδηψός, Καμένα Βούρλα, Μέθανα, κλπ) αναπτύσσονται στον Μεσοπόλεμο (κυρίως την δεκαετία του 1930). Από το 1938 έως το 1952 λειτουργεί έδρα Υδροθεραπείας στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Αθήνας.

Μετά τον πόλεμο, συνεχίζεται η χρήση των ιαματικών πηγών. Πολλές οικογένειες συνδυάζουν τα ιαματικά λουτρά με παραθερισμό και διασκέδαση. Στα μέσα της δεκαετίας του 1990 ο ΕΟΤ αναπτύσσει κατά πρότυπο τρόπο επιλεγμένα υδροθεραπευτήρια.

Τα τελευταία χρόνια, η διεθνής άνθιση της ολιστικής ιατρικής και η παγκόσμια ανάπτυξη του ιαματικού τουρισμού επαναφέρουν στο προσκήνιο την αξιοποίηση των ιαματικών πηγών και την βέλτιστη χρήση της υπάρχουσας υποδομής. Γίνεται όλο και πιο φανερό ότι η περαιτέρω ανάπτυξη αυτών αποτελεί σημαντικό παράγοντα της βιώσιμης ανάπτυξης της τοπικής κοινωνίας.

#fruits