Στις 20 Οκτωβρίου 1827 έλαβε χώρα στο Ναυαρίνο, δηλαδή στη σημερινή Πύλο, η ναυμαχία που σφράγισε τη νίκη της επανάστασης και άνοιξε το δρόμο για τη δημιουργία του ανεξάρτητου ελληνικού κράτους.
Μετά την έλευση του Ιμπραήμ στην Πελοπόννησο το 1825, η κατάσταση για τους εξεγερμένους Έλληνες επιδεινώθηκε. Η φλόγα της επανάστασης κινδύνευε να σβήσει αλλά χάρη στην πεισματική αντίσταση που έφερε μια σειρά από μικρές νίκες, εξακολουθούσε να σιγοκαίει. Ο Ιμπραήμ προκειμένου να πετύχει την πλήρη καταστολή κατέφυγε σε τακτικές εξανδραποδισμού και καμένης γης. Ο συνδυασμός αδιεξόδου και βαρβαρότητας προκάλεσε την αντίδραση των Μεγάλων Δυνάμεων. Αφενός η Ρωσία έβλεπε θετικά την ανάδειξη ενός ορθόδοξου κράτους σε εδάφη της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και αφετέρου οι κυβερνήσεις της Γαλλίας και της Αγγλίας, που και αυτές είχαν συμφέρον από τη δημιουργία ενός ισχυρά ναυτικού κράτους στη Ανατολική Μεσόγειο, δέχονταν μεγάλες πιέσεις από το φιλελληνικό ρεύμα στο εσωτερικό τους. Αυτό το μίγμα οδήγησε στη συνθήκη του Λονδίνου στις 6 Ιουλίου του 1827. Βάσει της τελευταίας ανατέθηκε στο διοικητή του βρετανικού στόλου της Μεσογείου Ναύαρχο Εδουάρδο Κόδριγκτον να καταπλεύσει στην Πελοπόννησο με σκοπό την αντιμετώπιση της «αναρχίας» που επικρατούσε στην περιοχή και την εμπέδωση ανακωχής μεταξύ των εμπολέμων.
Η εμφάνιση του συμμαχικού στόλου, στο μεταξύ είχαν προστρέξει στο πλευρό του Κόδριγκτον μια μοίρα του ρωσικού και του γαλλικού στόλου υπό τους Δεριγνί και Χέυδεν αντίστοιχα, θεωρήθηκε εχθρική ενέργεια από τους Τουρκο-Αιγυπτίους. Και αυτό παρά το ό,τι οι ναύαρχοι είχαν εντολές να μείνουν «ουδέτεροι στη σύγκρουση». Μοιραία η συνεννόηση μεταξύ των δύο πλευρών ήταν πολύ δύσκολη. Μετά από μια σειρά επιχειρήσεων των ελληνικών δυνάμεων, και κυρίως του πλοίου «Καρτερία» υπό το Βρετανό Άστιγξ, ο Ιμπραήμ θέλησε να κινήσει μονομερώς μέρος του στόλου του από το Ναυαρίνο προς την Πάτρα. Ο Κόδριγκτον δεν τον άφησε και η ένταση μεταξύ των δύο πλευρών άρχισε να κλιμακώνεται.
Στις 20 Οκτωβρίου 1827 ο Βρετανός ναύαρχος αποφάσισε να αγκυροβολήσει κάποια από τα καράβια του μέσα στον κόλπο του Ναυαρίνου, δηλαδή κατά μέτωπο στα οθωμανικά πλοία. Ο Ιμπραήμ διαμήνυσε ότι δεν είχε δώσει σχετική άδεια. Ο Κόδριγκτον απάντησε πως «ήρθε για να δώσει διαταγές και όχι για να λάβει». Ήταν πια θέμα χρόνου να δοθεί η αφορμή για τη σύγκρουση που θα βύθιζε τον οθωμανικό στόλο και μαζί με αυτόν τα όνειρα του Ιμπραήμ για την μετατροπή του Μοριά σε φέουδο του Βαλή της Αιγύπτου.
Ο συμμαχικός στόλος, από αριθμητικής απόψεως, υστερούσε σημαντικά έναντι του οθωμανικού. Αλλά τα καλύτερα, ψηλότερα, καράβια των συμμάχων σε συνδυασμό με τα σύγχρονα κανόνια και πολύπειρα πληρώματα έδιναν σαφές πλεονέκτημα στους τρεις ναυάρχους. Όταν σίγησαν τα όπλα στα Ναυαρίνο από τα 88 πλοία του Ιμπραήμ λιγότερα από 10 ήταν αξίοπλοα. Επιπλέον οι Τουρκο-Αιγύπτιοι μετρούσαν πάνω από 6.000 νεκρούς και τραυματίες. Την ίδια στιγμή οι σύμμαχοι δεν είχαν χάσει κανένα πλοίο, καίτοι αρκετά είχαν υποστεί ζημιές, και είχαν απολέσει μόνο 181 άνδρες ενώ αριθμούσαν και 480 τραυματίες.
Ένα από τα 12 σκίτσα του George Philip Reinagle για τη Ναυμαχία του Ναυαρίνου στην οποία υπήρξε αυτόπτης μάρτυρας καθώς επέβαινε στο πλοίο “Mosquito”. Το σκίτσο δείχνει τη γαλλική φρεγάτα “Sirene”. Από τη συλλογή “Illustrations of the Battle of Navarin”, 1828. Βρετανικό Μουσείο.
Επιμέλεια
Δρ. Γιώργος Ρήγας, μέλος της Ερευνητικής Ομάδας «ΚΑΛΑΜΑΤΑ 1821 - Δρόμοι Ελευθερίας».
Comments